Dr. Öğr. Üyesi Salih KORKMAZ'dan Yeni Kitap
Dr. Öğr. Üyesi Salih KORKMAZ Hocamızı, Uygur Hukuku isimli yeni kitabı dolayısıyla kutluyor, başarılarının devamını diliyoruz.
Kitabın Açıklaması
Türklerin bir hukuku var mıdır? Bu soru şarkiyatçıların sorduğu veya sordurduğu bir soru olmalıdır. Her toplum gibi Türk toplumunun da bir hukukunun olmasından daha tabii ne olabilir? Öyleyse bu soru yanlış bir sorudur. Doğru soru “Türklerin hukukunun özellikleri, kaynakları nelerdir?” biçiminde sorulmalıdır. Böyle olmakla birlikte, bu yanlış sorunun cevabı aranmıştır ve Türklerin de bir hukukunun olduğu Sadri Maksudi Arsal ve M. Fuad Köprülü tarafından “savunulmak” ihtiyacı hissedilmiştir. Sadri Maksudi’nin Türk Tarihi ve Hukuk (İstanbul 1947) kitabıyla M. Fuad Köprülü’nün, “Ortazaman Türk Hukuki Müesseseleri İslam Amme Hukukundan Ayrı Bir Türk Amme Hukuku Yok mudur?” (II. Türk Tarih Kongresi, İstanbul, 1937) soru edatıyla biten yazısı bu hükmün kanıtıdır.
Şimdi elinizdeki kitap ise doğru sorunun cevabını veren bir çalışma olarak tasarlanmıştır. Bugüne kadar Türk hukukçularının bir ölçüde ihmal ettiği bir malzemeyi işlediği için onun önemi büyüktür. Niteliği sebebiyle daha çok dilcilerin işlediği bu malzeme, IX. ilâ XIV. asır arasında bugünkü Doğu Türkistan coğrafyasında yaşayan Uygurlardan kalan “Uygur hukuk vesikaları/belgeleri”dir.
Bir toplumun tarihi de kültürü de süreklilik ve bütünlük içinde düşünülmelidir. Bu nedenle, belli bir toplumun nereden geldiği, hangi menzillerde konakladığı ve bugün nereye doğru gittiği konusunu anlamak ve anatmak önemli bir iştir. Söz konusu toplum Türk toplumu ise onun köklü bir toplum olduğu, arkada önemli bir birikiminin olduğu şüphesizdir. Bunun farkında olan veya olacak entelektüel ve hukukçu kişiliğimiz daha özgüvenli ve özsaygılı olacak, yazacağı makale ve kitaplarda da eski Türk hukuku bölümü için yollamada bulunacağı önemli bir malzemeye sahip olduğunun idrakinde bulunacaktır.
Elbette konu bu çalışmayla tamamlanmış olmamaktadır. Berker Keskin’in, Eski Uygur Türkçesi Hukuk Belgeleri, (Ankara, TDK, 2022) kitabı ile birlikte Salih Korkmaz’ın bu kitabı, ayrıca daha önce bu alanda yazılan öbür makaleler ve kitaplar meraklı bilim insanlarına, hukukçulara yeni yeni yorumlarla bu alanı zenginleştirmek için fırsatlar sunmaktadır.
Burada eski Türk hukukunun bir görünümü olduğunu kabul ettiğimiz eski Uygur hukuku, eldeki “Uygur Hukuk Vesikaları/Belgeleri”nin müsaade ettiği ölçüde irdelenmeye gayret edilmiştir. Yazar, eserini esas olarak anılan malzeme üzerinde kurgulayarak Uygurların uyguladığı borçlar hukuku ve medeni hukuk meselelerini işlemeye çalışmış, malzemenin imkân verdiği ölçü içinde de kamu hukuku konularına yer vermiştir. Giriş, Uygurlar ve Uygur Hukuk Vesikaları, Özel Hukuk, Kamu Hukuku, Sonuç, Dizin ve Kaynakça ana başlıklarından oluşan çalışma, akıcı üslubuyla da okuyucularını sıkmayacak bir hususiyettedir.
Bir hukukçunun uzun zamandan sonra bu alana dönüp kapsamlı sayıacak bir çalışma yapması alkışa layıktır. Bunun yüksek lisans safhasında danışmanı olduğum esnada yazarı Salih Korkmaz’a verdiğim bir ödevle başlamış olması, ayrıca beni mutlu etmiştir. Kitap, bugüne kadar bu alanda yapılan çalışmaların değerlendirmesini yaparak hukuk eğitimi olmayan araştırıcıların da bazı yorumlarını düzeltmekte, yeni bazı sorular sormaktadır. Hukukçularımızın ondan gereği gibi istifade edeceklerine şüphe yoktur. Bu çalışmanın yeni çalışmaları da vesile olmasını umduğumu belirtmek isterim.
Prof. Dr. Fethi GEDİKLİ
İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi
Hukuk Tarihi Anabilim Dalı Başkanı
